خرید عینک آفتابی پلاریزه؛ آیا انتخاب مناسبی برای من است؟
عینک‌های آفتابی انواع مختلفی دارند. ازجمله پلاریزه که بحث امروز ماست. در این مطلب «درجه» از اطلاعاتی که پیش از خرید عینک آفتابی پلاریزه باید بدانید برایتان خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
وقتی برای خرید بهترین عینک آفتابی اقدام کنید، با انواع مختلفی ازجمله پلاریزه روبه‌رو خواهید شد. اما آیا می‌دانید فرق عینک‌های پلاریزه با عینک‌های آفتابی معمولی در چیست؟ اغلب‌مان همین‌قدر می‌دانیم که عینک‌های پلاریزه دید بهتری در روشنایی تیز آفتاب فراهم می‌کنند. بله؛ عینک‌های پلاریزه از مزایای متمایزی برخوردارند، اما معایب و محدودیت‌هایی هم دارند. پس اگر اطلاعات‌تان کافی نباشد، چه‌بسا گران‌ترین عینک پلاریزه بازار را هم بخرید به کارتان نیاید. بگذارید اول با نحوه عملکرد عینک‌های پلاریزه شروع کنیم:
سوال اول: عینک‌های پلاریزه چگونه عمل می‌کنند؟
نور خورشید می‌تواند در هر جهتی بازتاب پیدا کند. اما جهت پرتوهای بازتابی به ویژگی‌های سطح انعکاسی بستگی دارد. وقتی نور خورشید بر سطوح مسطح و افقی می‌تابد، نور بازتابی به‌حالت پلاریزه یا قطبیده درمی‌آید. به این معنی که پرتوهای نور بازتابی در جهت همسوتری (معمولا افقی) منتشر می‌شوند. این حالت، بازتاب و روشنی خیره‌کننده‌ای ایجاد می‌کند که از وضوح دید می‌کاهد. معمولا هم آزاردهنده است. ازجمله سطوح این‌چنینی می‌توان به کاپوت ماشین اشاره کرد.
عینک‌های پلاریزه از فیلتر بخصوصی برخوردارند که از ورود این نوع نورهای بازتابی شدید به چشم جلوگیری می‌کند. لنزهای پلاریزه در زمان تولید به ماده شیمیایی خاصی مجهز می‌شوند. آرایش مولکولی این ماده شیمیایی خاص به‌نحوی است که به پرتوهای قطبیده اجازه ورود نمی‌دهد. بلکه تنها امواج عمودی اجازه ورود خواهند داشت. خاصیتی که در عینک‌های آفتابی معمولی نمی‌بینیم. بنابراین، چون پرتوهای افقی فیلتر می‌شوند، میزان خیره‌کنندگی نور کاهش می‌یابد. از همین روست که با عینک‌های پلاریزه می‌توان دید واضح‌تر و پرجزئیات‌تری داشت. البته، تصاویر کمی تیره‌تر از حد معمول خواهند بود.
سوال دوم: مهم‌ترین مزیت عینک‌های پلاریزه در چیست؟
مهم‌ترین مزیت عینک‌های پلاریزه در مقایسه با غیرپلاریزه‌ها را می‌توان افزایش وضوح دید دانست. عینک‌های پلاریزه با فیلترکردن بازتاب‌های خیره‌کننده دید واضح‌تری را رقم می‌زنند.
البته، این را هم بگوییم که حتی عینک‌های پلاریزه هم قادر به فیلترکردن صددرصد نورهای خیره‌کننده نیستند. بازتاب خیره‌کننده پدیده پیچیده‌ای است. همین طور قطبش نور. اثر متقابل این دو پیچیده‌ترشان هم می‌کند. گفتیم بازتاب امواج نور از سطوح انعکاسی موجب قطبش (پلاریزاسیون) می‌شود. فیلترهای پلاریزه پرتوهایی را که با زاویه ۹۰ درجه نسبت به محور فیلتر قطبیده شده باشند بهتر فیلتر می‌کنند. منتها قضیه به این سادگی‌ها نیست. اگر نوع پرتوها، وضعیت قطبش نور و فیلتر، زاویه تابش خورشید و سایر عوامل دخیل را هم در نظر بگیریم، می‌بینیم که عینک‌های پلاریزه هم حتی در همه‌حال قادر به فیلترکردن تمامی تابش‌های خیره‌کننده نیستند. یعنی عینک‌های پلاریزه درمورد این کارکرد خاص ممکن است همیشه به‌نحو احسن عمل نکنند. اما درهرصورت از روشنایی نور محیطی می‌کاهند و شدت نور را حداقل به نصف کاهش می‌دهند.
درمجموع، با عینک‌های پلاریزه دید راحت‌تری در آفتاب خواهید داشت. این نوع عینک‌های آفتابی در مقایسه با عینک‌های غیرپلاریزه کنتراست بهتری هم ایجاد می‌کنند تا رنگ‌ها قابل‌تشخیص‌تر باشند. ضمن اینکه با فیلترکردن انعکاس‌های مزاحم در کاهش خستگی چشم یا سردرد براثر نور زیاد مؤثرند.
[related]743[/related]
سوم: عینک‌های پلاریزه برای استفاده حین رانندگی هم مناسب‌اند؟
اگر کلی بگوییم، عینک‌های پلاریزه برای استفاده حین رانندگی هم مناسب‌اند. اما نه همیشه.
در روزهای آفتابی نور خورشید پس از برخورد به سطوح متالیک خودروها بازتاب پیدا می‌کند. عینک‌های پلاریزه قادرند مقداری از این نورهای انعکاسی را بسته‌به زاویه تابش خورشید فیلتر کنند. پس باید بدانید که عینک‌های پلاریزه در همه زوایای تابش خورشید خوب کار نمی‌کنند. به‌عبارتی، میزان اثرگذاری عینک‌های پلاریزه با تغییر وضعیت خورشید کم و زیاد می‌شود و در همه‌حال یکسان نیست. حتی رنگ شیشه جلوی اتومبیل هم خود مسئله‌ای است. زیرا گاهی عینک‌های پلاریزه با برخی رنگ‌های بخصوصی که برای شیشه جلو به‌کار می‌روند سازگاری ندارند. ضمن اینکه عینک‌های پلاریزه برای رانندگی در شب و شرایط کم‌نور مناسب نیستند.
بنابراین، به‌سادگی نمی‌توان ادعا کرد که عینک‌های پلاریزه برای رانندگی مناسب‌اند. چراکه همیشه این‌طور نیستند. برخی منابع به‌ویژه به موتورسیکلت‌سواران درمورد استفاده از عینک‌های پلاریزه هشدار داده‌اند. استفاده از عینک پلاریزه زیر کلاه ایمنیِ تمام‌صورت چه‌بسا از کیفیت دید بکاهد. در جایی هم خواندیم عینک‌های پلاریزه احتمال دارد تشخیص جزئیاتی چون لکه روغن روی سطح جاده را برای موتورسوار سخت کنند.
این نکته را هم اضافه کنیم که برخی انواع نمایشگرهای داشبورد با عینک‌های پلاریزه تداخل دارند. چراکه عینک‌های پلاریزه با نمایشگرهای LCD سازگار نیستند. این مورد را درادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.
چهارم: عین پلاریزه برای اسکی‌سواری انتخاب خوبی است؟
هم بله و هم نه. انعکاس نور خورشید از روی برف بازتاب خیره‌کننده‌ای دارد. عینک‌های پلاریزه از این خیرگی می‌کاهند و دید بهتری در برف فراهم می‌کنند. اما مشکل اینجاست که تشخیص برخی جزئیات در برف با عینک‌های پلاریزه دشوارتر خواهد بود. به‌خصوص وقتی سمت نگاه اسکی‌سوار رو به پایین باشد. اسکی‌سواران همیشه باید به جزئيات مسیر خوب دقت کنند. منتها اسکی‌سوار با عینک پلاریزه شاید نتواند تکه‌های یخ یا دست‌اندازهای کوچک را به‌راحتی تشخیص دهد. تکه‌های یخی مسیر چون به‌نسبت برف نور بیشتری منعکس می‌کنند در حالت عادی به‌راحتی قابل تشخیص خواهند بود. ولی با عینک‌های پلاریزه نه. ازاین‌رو، عینک‌های پلاریزه می‌توانند در برخی شرایط برای اسکی‌سواران خطرآفرین هم باشند.
پنجم: عینک پلاریزه برای ورزش‌های آبی انتخاب هوشمندانه‌ای است؟
آب هم ازجمله سطوحی است که بازتاب خیره‌کننده ایجاد می‌کند. بنابراین، با عینک‌های پلاریزه می‌توان به‌دلیل فیلترشدن مقداری از انعکاس‌های مزاحم دید بهتری برای مشاهده فضای زیر آب داشت. عینک‌های پلاریزه در عمده منابع گزینه مناسبی برای فعالیت‌هایی نظیر ماهی‌گیری و قایق‌رانی معرفی شده‌اند. البته، ناگفته نماند که در این مورد هم زاویه تابش خورشید در میزان فیلترشدن انعکاس‌های برخاسته از سطح آب مؤثر است.
ششم: حقیقت دارد که با عینک‌های پلاریزه مشاهده نمایشگرهای LCD ممکن نیست؟
نمایشگرهای LCD از برخی زوایای خاص با عینک‌های پلاریزه قابل‌رؤیت نیستند. علتش هم به ماهیت LCDها برمی‌گردد. نور LCD به‌گونه‌ای قطبش پیدا می‌کند که ممکن است صفحه نمایشگر از برخی زوایای خاص با عینک‌های پلاریزه کاملا نامعلوم شود. با عینک‌های پلاریزه نمایشگرهای LCD سیاه یا خیلی تیره به چشم می‌آیند. ازاین‌رو، بهتر است برای کار با ATM یا هرگونه ابزار LCDداری عینک‌تان را بردارید. با عینک‌های پلاریزه ممکن است در مشاهده LCD داشبورد، صفحه موبایل یا حتی برخی ساعت‌های هوشمند مشکل پیدا کنید. به همین دلیل عینک‌های پلاریزه برای استفاده در مشاغلی که LCD جزء مهمی از ابزار کار محسوب می‌شود گزینه مناسبی نیستند و چه‌بسا خطرآفرین هم باشند.
هفتم: عینک‌های پلاریزه محافظ UV هم هستند؟
همیشه این‌طور نیست. پلاریزه‌بودن تنها از شدت تابش‌های خیره‌کننده می‌کاهد. یعنی عینک‌های پلاریزه لزوما محافظ UV نیستند. مگر اینکه برای مقابله با پرتوهای UV هم تجهیز شده باشند. بهتر است صرفا به پلاریزه‌بودن عینک اکتفا نکنید. محافظ UV هم ویژگی لازمی است. چراکه پرتوهای فرابنفش می‌توانند عوارضی چون آب‌مروارید ایجاد کنند.
اما بگذارید نکته‌ای را هم درخصوص قیمت مطرح کنیم. عینک‌های پلاریزه از عینک‌های معمولی گران‌ترند. زیرا فرایند تولید لنزهای دارای قابلیت پلاریزاسیون از فرایند تولید لنزهای رنگی معمولی پیچیده‌تر و هزینه‌بردارتر است. منتها وقتی چند عینک پلاریزه را با هم مقایسه می‌کنید، به خاطر داشته باشید که قیمت بالا ضامن کیفیت بهتر یا محافظت‌کنندگی بیشتر نیست. درضمن، تیره‌تربودن لنز هم برخلاف تصور عموم بر محافظت‌کنندگی بیشتر دلالت ندارد.
هشتم: چه جایگزین‌هایی برای عینک‌های پلاریزه وجود دارند؟
اگر به هر دلیلی در استفاده از عینک‌های پلاریزه محدودیت دارید، گزینه‌های جایگزین عبارت‌اند از:
- پوشش‌های ضدانعکاسی (آنتی-رِفلاکتیو): پوشش‌های ضدانعکاسی برای هم عینک‌های آفتابی و هم عینک‌های مطالعه موجودند؛
- عینک‌های آفتابی آینه‌ای: این نوع عینک‌های آفتابی در کاهش حجم نور ورودی به چشم‌ها مؤثرند؛
- لنزهای فوتوکورومیک: لنزهای فوتوکورومیک به‌طور خودکار در مواجهه با تغییرات نور تیره و روشن می‌شوند.
نهم: چگونه از صحت پلاریزه‌بودن عینک مطمئن شوم؟
اگر پس از خرید عینک آفتابی پلاریزه به پلاریزه‌بودنش شک کردید، می‌توانید با یک آزمایش ساده به این موضوع پی ببرید. کافی است جلوی کامپیوتر بنشینید و صفحه‌ای سفید باز کنید. میزان روشنایی نمایشگر را هم در بالاترین حد قرار دهید. بهتر است نمایشگر در ارتفاعی هم‌سطح دیدتان باشد. حالا عینک مشکوک را به چشم‌تان بزنید و سرتان را ۶۰ درجه به چپ یا راست کج کنید. اگر عینکی واقعا پلاریزه باشد، صفحه سفید کامپیوتر با کج‌کردن سر از پشت لنز سیاه دیده خواهد شد. اگر یک سمت را امتحان کردید و تغییری رخ نداد، سرتان را به‌سمت دیگر کج کنید و نتیجه را ببینید. درصورتی‌که باز هم تغییری حاصل نشد، پس پلاریزه‌بودنی در کار نیست.
روش‌های دیگری هم برای راستی‌آزمایی عینک‌های پلاریزه هست که می‌توانید در مطلب «۳ روش تشخیص عینک پلاریزه» در سایت چطور بخوانید.
جمع‌بندی
عینک‌های پلاریزه با کاهش بازتاب‌های خیره‌کننده موجب بهبود دید در محیط‌های روشن می‌شوند. اما این نوع عینک‌ها هم مانند هر محصول دیگری مزایا و معایب خاص خودشان را دارند. اگر از خرید عینک آفتابی پلاریزه مطمئن نیستید، می‌توانید این بار که برای چکاب چشم رفتید، در این مورد هم بپرسید که آیا عینک پلاریزه برایتان گزینه مناسبی است یا نه. چشم‌پزشک بهتر می‌تواند نوع عینک آفتابی مناسب برای هر چشمی را تشخیص دهد.
[see_also]1494[/see_also]
