نکات مهم برای خرید زیتون؛ انواع و موارد مصرف هرکدام
اگر برای خرید زیتون یا دست‌کم شناسایی آن سری به گوگل بزنید، با انواع مختلفی از زیتون روبه‌رو خواهید شد. حال به قول یکی از شاعران به‌شدت معاصر، این پرسش در ذهن‌تان پیش می‌آید: کدام را جواب کنم؟ کدام را انتخاب کنم؟ نگران نباشید. این مقاله از نکات خرید زیتون و انواع آن برایتان خواهد گفت.
انواع زیتون و چیزهایی که احتمالا نمی‌دانید
انواع زیتون از تنوع زیادی برخوردار است. البته در نگاه کلی، دو نوع زیتون سیاه و سبز داریم ولی اگر کمی در ماجرا دقیق‌تر شویم با انبوهی از طیف‌های مختلف زیتون سبز مواجه خواهیم شد. انواع زیتون ارزش غذایی زیادی دارد. البته این را هم بگوییم که زیتون از آن دسته موادی است که دو نوع نگاه درباره آن وجود دارد؛ برخی شیفته و شیدایش هستند و برخی دیگر اصلا از طعمش خوش‌شان نمی‌آید.
اجازه بدهید که با زیتون کمی بیشتر و از زاویه تازه‌ای آشنا شویم. درخت زیتون حدود ۴ سال بعد از کاشت شکوفه می‌دهد و بعد از حدود ۷ سال، امکان برداشت میوه‌هایش وجود دارد. اما ماجرای رنگ‌های متنوع سبز و سیاه زیتون چیست؟
شاید تعجب کنید که تفاوت میان زیتون سیاه و سبز فقط در یک نکته است: درجه رسیدگی. زیتون‌های سبز هنوز کاملا نرسیده‌اند و زمانی که کاملا رسیده شوند به رنگ سیاه و گاهی بنفش تیره درمی‌آیند.
زیتون خوش‌طعمی که در فروشگاه‌ها می‌خرید از همان ابتدای چیدن از درخت قابل‌خوردن نیست. علت این است که طعم زیتون در بدو چیده‌شدن از درخت بسیار تلخ است. قبل از مصرف این مادهٔ غذایی خوشمزه و باارزش باید آن را در محلول نمک قرار بدهند تا طعم تلخی را فراموش کند.
یادتان باشد که زیتون سیاه نسبت به هم‌تایان سبزپوش خود از اندکی اسیدچرب بیشتری برخوردار است. در هر ۱۰۰ گرم از آن، حدود ۴۵ گرم چربی وجود دارد. این چربی از نوع اسیدهای چرب غیراشباع است و روی سلامت قلب و عروق اثرات مثبت می‌گذارد.
با نام انواع زیتون آشنا شوید
همان‌طور که گفته شد، انواع مختلفی از زیتون در سرتاسر دنیا کاشته و بهره‌برداری می‌شود. برای مثال:
- زیتون مانزالینا در اسپانیا؛
- زیتون سیسیلی در ایتالیا؛
- زیتون پوننتین باز هم در ایتالیا؛
- زیتون لیگوریا باز هم در ایتالیا؛
- زیتون پیچولین در فرانسه؛
- زیتون میسیون در آمریکا؛
- زیتون آلفونسوس در شیلی؛
- زیتون هالکیدیکی در یونان؛
- زیتون کالاماتا، باز هم در یونان؛
- زیتون ماورولیا، باز هم در یونان.
انواع زیتون در ایران
حال که با زیتون‌های مختلف دنیا آشنا شدید، خوب است که بدانید در ایران اوضاع باغ‌های زیتون چگونه است. انواع زیتون در ایران به شرح زیر است:
- زرد؛
- روغنی؛
- ماری؛
- شنگه؛
- زردگلوله؛
- فیشمی؛
- دزفول.
بیشتر باغ‌های زیتون ایرانی در طارم و رودبار قرار دارند. اگر به رودبار سری زده باشید حتما می‌دانید که امکان ندارد در بازگشت از سفرتان، دست‌خالی باشید و با چند کیلو زیتون به منزل بازنگردید. بیشتر زیتونی که در ایران کاشت و برداشت می‌شود، زیتون محلی و زرد است. باقی انواع زیتون‌ها به‌طور پراکنده در نقاط مختلف ایران کاشته می‌شوند.
نام‌گذاری‌هایی که برای زیتون‌های ایرانی صورت گرفته است، چندان بین‌المللی و علمی نیستند. در واقع، این نام‌ها را تولیدکنندگان داخلی معمولا روی محصولات خود می‌گذارند. شاید اگر مطابقت‌هایی میان نوع زیتون کاشت‌شده در ایران و نمونه‌های دیگر موجود در جهان بدهیم، زیتون‌هایی که در طبقه‌بندی محصولات ایرانی نام برده شد در گروه یکی از انواع زیتون بین‌المللی قرار بگیرد.
ارزش غذایی زیتون سبز و سیاه
میزان کالری و مواد مغذی موجود در هر ۱۰۰ گرم از زیتون سبز و سیاه موجود در زیتون‌های بسته‌بندی به صورت زیر است:
ارزش غذایی زیتون سبز
- انرژی: ۱۴۵ کیلوکالری؛
- پروتئین: ۱/۰۳ گرم؛
- چربی: ۱۵/۳۲ گرم؛
- کربوهیدرات: ۳/۸۴ گرم؛
- فیبر: ۳/۳ گرم؛
- کلسیم: ۵۲ میلی‌گرم؛
- آهن: ۰/۴۹ میلی‌گرم؛
- منیزیم: ۱۱ میلی‌گرم؛
- پتاسیم: ۴۲ میلی‌گرم؛
- سدیم: ۱۵۵۶ میلی‌گرم؛
- روی: ۰/۰۴ میلی‌گرم؛
- مس: ۰/۱۲ میلی‌گرم؛
- ویتامین E(ای): ۳/۸۱ میلی‌گرم.
ارزش غذایی زیتون سیاه
- انرژی: ۱۱۶ کیلوکالری؛
- پروتئین: ۰/۸۴ گرم؛
- چربی: ۱۰/۹ گرم؛
- کربوهیدرات: ۶/۰۴ گرم؛
- فیبر: ۱/۶ گرم؛
- کلسیم: ۸۸ میلی‌گرم؛
- آهن: ۶/۲۸ میلی‌گرم؛
- منیزیم: ۴ میلی‌گرم؛
- پتاسیم: ۸ میلی‌گرم؛
- سدیم: ۷۳۵ میلی‌گرم؛
- روی: ۰/۲۲ میلی‌گرم؛
- مس: ۰/۲۵ میلی‌گرم؛
- ویتامین C(سی): ۰/۹ میلی‌گرم.
هم زیتون سیاه و هم زیتون سبز دارای خواص بسیار زیادی برای بدن هستند. بنابراین، نمی‌توان گفت که کدام یک بر دیگری برتری دارد. شاید در انتخاب اینکه کدام نوع را مصرف کنید، فقط موضوع سلیقه در میان باشد.
[related]23189[/related]
و اما نکات مهم خرید زیتون
خرید زیتون برای دوست‌داران آن خیلی جذاب است. این میوهٔ خوشمزه می‌تواند در انواع مختلفی از غذاها استفاده شود. مصرف آن به تنهایی در کنار غذا هم که شاهکار است. اگر هم از طعم زیتون خیلی خوش‌تان نمی‌آید، بازهم سعی کنید که مصرف آن را در وعده‌های غذایی‌تان فراموش نکنید. چون خاصیت فراوانی دارد. در خرید زیتون موارد زیر را هم به ذهن بسپارید:
بو را بررسی کنید
بوی زیتون مرغوب، بوی خوشی است. اگر زیتون بوی نامطبوعی بدهد نباید به سراغ خرید آن بروید. فکر نکنید که می‌توان زیتون بدبو را خرید و بعد با بردن آن به منزل و شستن و قراردادنش در ظرف آبی تمیز، از شر بوی بد خلاص شد. بوی بد نشانهٔ خوبی نیست و باید دور زیتون‌هایی با این ویژگی را خط بکشید. بینی شما در مسیر خرید زیتون از هر ابزار دیگری قدرت‌مندتر عمل می‌کند پس روی آن حساب کنید. منظور از بوی بد، بویی شبیه بوی ماهی یا بوهای ناخوشایند دیگر است.
مراقب کپک باشید
در خرید زیتون باید به نبود کپک در آن هم دقت کنید. البته وجود کپک در زیتون به خطرناکی وجود آن در مواد غذایی دیگری مانند حبوبات، قهوه، شکلات و... نیست. عوامل مختلفی باعث کپک‌زدن زیتون یا به‌وجودآمدن همان رگه‌ها و تارهای سفید روی آن می‌شوند. آلودگی‌هایی که باعث کپک‌زدن زیتون می‌شوند بسیار متنوعند. مثلا ظرف، قاشقی که برای کشیدن زیتون از ظرف حاوی آن استفاده می‌شود و خیلی چیزهای دیگر می‌تواند باعث تشکیل کپک شود.
اما جدا‌کردن زیتون‌ها از ظرف آب و نمک آلوده می‌تواند باعث از بین‌رفتن کپک‌ها شود. در هر حال، این نکته را برای زمانی در نظر بگیرید که زیتون‌ها داخل ظرف یخچال خودتان کپک زده‌اند. ولی در هنگام خرید زیتون به سراغ موارد سالم و بی‌کپک بروید.
طعم و مزه را دریابید
زیتون‌های خوب را باید از روی طعم‌شان تشخیص داد. البته مقولهٔ مزه و طعم بسیار پیچیده است و افراد ادراکات مختلفی از طعم‌ها دارند. ولی به‌طور کلی، زیتون باکیفیت معمولا طعمی از تمام این موارد را داراست: طعم طبیعی میوه‌جات، رگه‌هایی از اسیدلاکتیک و سرکه و نمکی که به آن اضافه می‌شود.
اگر طعم اسید در زیتون قالب باشد یعنی در مرحلهٔ فراوری زیتون روی آن کار نشده است و مواد اسیدی مانند سرکه بدون رعایت اصول آماده‌سازی زیتون به آن اضافه شده است. مرحله فراوری همان مرحله‌ای است که در آن، تلخی زیتون گرفته می‌شود و آن را برای فروش و خوردن آماده می‌کنند.
بافت زیتون هم مهم است
در خرید زیتون به بافت آن هم دقت کنید. زیتون خوب، زیتونی است که نه آن‌قدر سفت است که حالت چوبی داشته باشد و نه آن‌قدرها شُل است و نرم. پوست زیتون هم نباید خیلی سخت و ضخیم باشد. اگر به فروشگاه می‌روید به قرارداشتن زیتون‌های فله‌ای درون آب‌نمک دقت کنید. نگهداری زیتون در این محلول باعث می‌شود تا طعم و رطوبت بافتش حفظ شود.
شکل و قیافه زیتون را هم در نظر بگیرید
همه می‌گویند که باطن مهم‌تر از ظاهر و قیافه است. اما یادتان باشد که این موضوع درباره زیتون‌ها صدق نمی‌کند. یا دست‌کم بخشی از آن صدق نمی‌کند. چرا؟ چون هم باید به ظاهر و شکل آنها در خرید دقت کرد و هم به بافت داخلی‌شان که در دنیای زیتون‌ها باطن محسوب می‌شود. در خرید زیتون به سراغ مواردی نروید که دارای لکه‌هایی روی پوست هستند. زیتون مرغوب و مناسب دارای پوستی شفاف، صاف و براق است.
در آخر
نکاتی که گفته شد در خرید زیتون به کمک‌تان می‌آیند. زیتون‌ها را بعد از خرید در شیشه یا ظرفی پلاستیکی که حاوی آب‌نمک است بریزید و درب آنها را خوب ببندید. نباید اجازه بدهید که هوا وارد ظرف شود. ظرف را در یخچال بگذارید و بدانید که این کار باعث می‌شود تا ماندگاری زیتون بالا برود. هر چقدر مواد غذایی مختلف از جمله زیتون را بهتر نگهداری کنید، سالم‌تر خواهند ماند و ماندگاری بیشتر مواد غذایی مانند زیتون از نظر اقتصادی هم برایتان به صرفه‌تر خواهد بود.
شاید به نظرتان عجیب و تازه به نظر برسد اما دورریختن مواد غذایی علاوه بر این که کار درستی نیست و اسراف محسوب می‌شود، به تولید زباله و هدررفتن زحماتی هم منجر خواهد شد که در مسیر تولید و به‌بار رسیدن زیتون‌ها کشیده شده است. پس با نگهداری درست زیتون در یخچال از بروز تمام این مشکلات جلوگیری کنید.
پرفروش‌ترین انواع زیتون را ببینید
[see_also]22207[/see_also]
