راهنمای خرید گیتار فلامنکو
موسیقی فلامنکو، یکی از سبک‌های موسیقی است که طرفداران بسیاری دارد. نوازندگی با گیتار فلامنکو برای مبتدیان هم بسیار هیجان‌انگیز است. اگر مبتدی هستید و نمی‌دانید چگونه یک گیتار فلامنکوی مناسب بخرید، با این مقاله از «درجه»، همراه ما باشید.
گیتار فلامنکو
در مبحث گیتارها، دو طبقه اصلی گیتار داریم: گیتارهای الکتریک و آکوستیک. گیتار فلامنکو در دسته گیتارهای آکوستیک قرار دارد. اما با استفاده از یک سیستم الکتریکی می‌توان از آن به‌شکل الکتروآکوستیک هم استفاده کرد.
تکنیک‌های نوازندگی با این نوع گیتار مانند گیتار کلاسیک است. اما تکنیک‌های دست راست در نواختن گیتار فلامنکو تهاجمی‌تر و سریع‌تر از کلاسیک است. در نتیجه، صدای بسیار عالی و شفاف، خشک و کوبه‌ای از آن شنیده می‌شود. صداهایی که از طریق ضربه، تکان، سایش یا خراش تولید می‌شوند را کوبه‌ای یا پرکاسیو می‌گویند.
البته باید یادآور شد که قدرت صدای گیتار فلامنکو از گیتار کلاسیک کمتر است.
ویژگی‌های گیتار فلامنکو
گیتار فلامنکو از نظر فرم ظاهری و سیم‌های آن بسیار شبیه گیتار کلاسیک (در دسته گیتارهای آکوستیک) است. هر دو گیتار سیم‌های نایلونی دارند. اما این گیتار چند تفاوت عمده با گیتار کلاسیک دارد:
- گیتار فلامنکو سبکتر و کوچکتر از گیتار کلاسیک است. کناره‌های این گیتار و تخته صدای آن باریکتر از گیتار کلاسیک است؛
- گام سیم روی گیتار فلامنکو پایین‌تر از گیتار کلاسیک است که نشان می‌دهد فاصله بین سیم‌ها و رودسته گیتار از اهمیت کمتری برخوردارست؛
- چوب مورد استفاده در ساخت گیتار فلامنکو از گیتار کلاسیک متفاوت است. چوب مربوط به تخته صدای گیتار فلامنکو معمولا از صنوبر و کناره‌های آن از جنس سرو یا حتی چوب بلسان بنفش (رزوود) است. چوب بلسان بنفش، در مقایسه با صنوبر و سرو، چوب بسیار ارزان‌تری است. برای صفحه فرت هم از چوب آبنوس و همچنین دسته گیتار از سرو هم استفاده می‌شود.
بنابراین هنگام خرید گیتار فلامنکو باید به تمام تفاوت‌های بین آن و گیتار کلاسیک توجه کنید تا به‌اشتباه با گیتار کلاسیک از بازار به خانه نروید.
نکات انتخاب گیتار فلامنکو چیست؟
انتخاب گیتار فلامنکو باید بر اساس چند معیار باشد:
- نوع موسیقی که می‌خواهید بنوازید (هم‌نوازی، تکنوازی و غیره)؛
- تکنیکی که در نواختن به‌کار می‌گیرید؛
- راحتی استفاده از گیتار برای شما، به‌ویژه در مقایسه با گیتارهای کلاسیک.
۱. خوش‌دستی گیتار
بهترین روش انتخاب یک گیتار فلامنکو، امتحان کردن چند نوع گیتار و انتخاب راحت‌ترین و خوش‌دست‌ترین آنهاست. در واقع باید گیتاری که به دست می‌گیرید، بدون توجه به اینکه کجا ساخته شده یا چقدر قیمت دارد، با آن کاملا راحت باشید.
هنگام امتحان کردن چند گیتار فلامنکو، بهتر است ساخته‌های چند سازنده گیتار را – که سیم و اندازه‌های مختلفی دارند- بررسی کنید و بهترین و راحت‌ترین گیتار را انتخاب کنید.
جدیدترین انواع گیتار فلامنکو را ببینید
۲. صدای گیتار
اگر شما به‌طور کلی نوازنده باشید و با صدای گیتار کلاسیک آشنا باشید، مسلما انتخاب یک گیتار فلامنکو بر اساس صدای آن برایتان آسان‌تر است.
اما اگر آشنایی با صدای گیتار کلاسیک و همچنین فلامنکو ندارید، باید بگوییم که گیتار فلامنکو به شفافی و نرمی صدای گیتار کلاسیک نیست و تیزتر و البته بلندتر از آن است. بنابراین موقع خرید گیتار مراقب صدای آن باشید. این ویژگی خیلی مهم است.
تخته صدا (soundboard)، هم به اندازه معیارهای بالا در انتخاب نوع گیتار فلامنکو مهم است. در واقع در این نوع گیتار این تخته نقش تعیین‌کننده‌ای روی صدایی دارد که از گیتار شنیده می‌شود. این نقش وقتی به موسیقی کوبه‌ای و پرکاسیو می‌رسیم مانند گیتار فلامنکو مهم‌تر هم می‌شود.
[related]28069[/related]
چوب به‌کاررفته در گیتار
همانطور که پیش از این گفتیم، هنگام انتخاب گیتار فلامنکو، به نوع چوب استفاده‌شده در آن خیلی دقت کنید. البته هیچ یک از درختان کاملا شبیه هم نیستند، بنابراین چوب مورد استفاده آنها در ساخت گیتار باعث می‌شود که گیتارها هم دقیقا شبیه هم نباشند.
به‌طور کلی نوع ساخت گیتار و چوب مورد استفاده روی صدای گیتار اثرگذار است. بهتر است به سراغ تخته صدایی بروید که از چوب یکدست تولید شده باشد. چوب درخت صنوبر بهترین گزینه برای این هدف است.
مراقب باشید برخی از گیتارها ظاهر بسیار خوبی دارند و به‌نظر می‌رسد که چوب آنها باکیفیت است، اما در حقیقت از چوب‌های نامرغوب تولید شده‌اند.
گلپیدور (Golpeador)
حرکات گیتاریست فلامنکو با کلاسیک هم فرق دارد. نوازنده فلامنکو سریع‌تر و تهاجمی‌تر حرکت می‌کند زیرا بداهه‌نوازی در این نوع نوازندگی کار مهمی است.
یکی از تکنیک‌های مهم و حیاتی فلامنکو، گلپ (golpe) نام دارد که با ضربه‌ای نسبتا آهسته روی گلپیدور به وسیله نوک انگشت یا با دو انگشت نواخته می‌شود. بنابراین هنگام خرید گیتار فلامنکو باید مطمئن باشید که آن دارای گلپیدور باشد.
گلپیدرو یک صفحه محافظ است که روی صفحه ظریف گیتار نصب می‌شود تا از آن در برابر ضربات ناخن و شست نوازنده مراقبت کند و صدمه‌ای به گیتار وارد نشود.
در گذشته جنس گلپیدور از صدف یا پلاستیک کدر بوده اما امروزه برای ساخت آن از پلاستیک شفاف استفاده می‌شود. گیتارهای کلاسیک نیازی به گلپیدور ندارند.
پرفروش‌ترین گلپیدورها را اینجا ببینید
اندازه بدنه گیتار
مسلما هنگام انتخاب گیتار باید به اندازه بدنه آن هم توجه کنید و گیتاری بخرید که با جثه شما سازگاری داشته باشد.
اگر از نظر بدنی، یک فرد بزرگسال متوسط هستید، هیچ مشکلی ندارید و می‌توانید گیتاری تمام‌سایز ۴/۴ بخرید. اما اگر برای کودک یا نوجوان‌تان قصد خرید گیتار دارید، باید به سراغ اندازه‌های دیگر گیتار بروید. سایز ۳/۴ برای کودکان تا ۱۲ ساله و گیتارهای با سایز ۱/۴ یا ۱/۲ برای کودکان زیر ۸ ساله مناسب است.
دو روش برای اندازه‌گیری سایز گیتار وجود دارد:
۱. اندازه‌گیری طول کل گیتار از نوک تا انتهای آن
۲. اندازه‌گیری طول سیم‌ها (در واقع طول سیم‌ها از تیغه سردسته (شیطانک) تا خرک (پل) گیتار، محاسبه می‌شود).
البته اگر طول کل گیتار را بدانید، دیگر دانستن اندازه طول دسته گیتار اهمیتی ندارد.
[table id=389 /]
اندازه سیم گیتار و شکل صفحه فرت‌ها (پرده‌ها) Fretboard
آناتومی و اندازه بدن و دست هر فرد با دیگری متفاوت است، بنابراین نمی‌توان به مشتری گفت که دقیقا گیتار در چه سایز و اندازه‌ای بخرند.
در واقع صفحه فرت‌های گیتار از ۶۵۰ تا ۶۷۰ میلی‌متر متغیر است و فقط یک اختلاف ۲۰ میلی‌متری بین گیتارهای مختلف وجود دارد. نمی‌توان یک اندازه استاندارد برای همه افراد در نظر گرفت. هر کدام که برایتان راحت‌تر بود، آن را بخرید.
سیستم مهاربندی (Bracing)
این سیستم مربوط به ساختار چوبی زیر تخته صدای گیتار است و هدفش تقویت و محکم کردن گیتار است. در واقع منظور از مهاربندی، روش چیدمان میله‌های چوبی زیر صفحه گیتار است. اما این سیستم کاری فراتر از صرفا استحکام چوب بدنه گیتار را انجام می‌دهد؛ ارتعاش‌های تولید‌شده به وسیله سیم‌های گیتار را کنترل می‌کند.
در واقع اگر این مهاربندی وجود نداشت، صفحه بدنه گیتار بدون کنترل دچار ارتعاش می‌شد و صدایی بهم‌ریخته به گوش می‌رسید.
انواع الگوهای سیستم مهاربندی گیتار
سیستم مهاربندی در طرح و الگوهای متفاوتی وجود دارد که هر الگو می‌تواند اثری خاص روی صدای تولید‌شده بگذارد.
مهاربندی نردبانی (Ladder)
مهاربندی نردبانی روشی ساده و کاملا قدیمی است. در این روش مهاربندی، میله‌های چوبی صاف صدای ایجاد شده از صفحه صدای گیتار را تقویت می‌کنند.
گیتارهای بسیار قدیمی مهاربندی‌های نردبانی داشتند. در آن زمان سازندگان گیتار برای پیشگیری از تنش صدایی که روی صفحه صدا پس از به حرکت درآوردن سیم‌ها ایجاد می‌شد، از مهاربندی نردبانی استفاده کردند. اما آنها هنوز نمی‌دانستند، بهترین روش مهاربندی چگونه است. طول عمر گیتارهایی که مهاربندی نردبانی دارند، کمتر از ۵ سال است.
برخی از نوازندگان گیتار که سبک موسیقی بلوز قدیمی یا کانتری کار می‌کنند معتقدند مهاربندی نردبانی موجب تولید صدای حجیم و بم می‌شود. به همین دلیل آنها به دنبال گیتارهایی با این نوع مهاربندی هستند.
مهاربندی نردبانی هنوز هم استاندارد گیتارهای آرک‌تاپ (Archtop) است. در این گیتارها، قسمت بالای گیتار ضخیم است و نیازی به حمایت بیشتر ندارد. همچنین صدا درون آن راحت‌تر به ارتعاش درمی‌آید.
مهاربندی ضربدری (X pattern)
این نوع مهاربندی در بیشتر گیتارهایی که سیم‌های فلزی دارند، به‌کار گرفته می‌شود. رایج‌ترین این سیم‌ها از نوع فولادی با روکش نیکل است. صفحه صدای این نوع گیتارها به دلیل وجود چنین سیم‌هایی به قدرت بیشتری نیاز دارند. بنابراین پشت این صفحه‌ها را سیستم مهاربندی ضربدری به‌کار می‌گیرند. این نوع مهاربندی موجب تولید صدایی بلند و کلاسیک در گیتار می‌شود. نوازندگان گیتار آکوستیک معمولا از این نوع مهاربندی استقبال می‌کنند.
یک نوع دیگر مهاربندی ضربدری هم وجود دارد که به آن مهاربندی ضربدری دوبل می‌گویند. این نوع مهاربندی بیشتر مناسب صفحه صداهای گیتارهایی، مانند گیتارهای ۱۲ سیمی است که سیم‌های متعددی دارند.
با استفاده از این نوع مهاربندی در این گیتارها، از حرکت و ارتعاش نامطلوب قسمت بالای گیتار کاسته می‌شود و جلوی شکم‌دادن این صفحه در محدوده خرک (بریج) گرفته می‌شود.
مهاربندی پنکه‌ای (Fan)
سیستم مهاربندی پنکه‌ای، استاندارد گیتارهای کلاسیک و فلامنکوست و موجب تولید صدایی قوی و بم می‌شود. همچنین صدای بیشتر گیتارهایی که سیم‌های نایلونی دارند، با وجود این نوع مهاربندی دچار تنش کمتری می‌شوند.
مهاربندی حلزونی (Scalloped) و سهموی (Parabolic)
مهاربندی حلزونی‌شکل تولید صدایی بم و گرم‌تر می‌کند. در حالی‌که واکنشی سریع می‌توان از گیتارهای با مهاربندی سهموی دریافت کرد.
مهاربندی مشبک (Lattice) و سودوکو (Sudoku)
این نوع مهاربندی مناسب گیتارهایی است که صفحه صدای بسیار نازکی دارند و آنها را می‌توان با استفاده از مهاربندی مشبک سفت و محکم نگهداشت.
بسیاری از نوازندگان از گیتارهای دارای این نوع مهاربندی استقبال می‌کنند. این نوع مهاربندی باعث سبک شدن کلی گیتار می‌شود و همچنین می‌توان واکنشی سریع‌تر و بلندتر از این نوع گیتار به‌دست آورد. از انواع سیستم‌های مهاربندی مشبک می‌توان به طرح سودوکوی آن اشاره کرد.
در پایان
هنگام خرید باید تصمیم بگیرید که آیا گیتار فلامنکوی الکتروآکوستیک می‌خواهید یا خیر. در واقع برخی از گیتارهای فلامنکو برای اجرای روی صحنه، به یک سیستم الکتریکی مجهز شده‌اند. اما اگر می‌خواهید فقط در محافل دوستانه موسیقی بنوازید، خیلی لازم نیست به این ویژگی توجه زیادی نشان دهید. خود گیتار فلامنکو به اندازه کافی قوی هست.
گیتار فلامنکو در بازار از حدود ۵ میلیون تومان به بالاست.
امیدواریم با مطالعه این مقاله، گیتار مورد علاقه‌تان را تهیه و یادگیری نوازندگی با آن را شروع کنید. اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، خوشحال می‌شویم با ما هم در میان بگذارید.
محبوب‌ترین انواع گیتار فلامنکو را ببینید
[see_also]28071[/see_also]
