رمزارز چیست و چه کاربردهایی دارد؟
ارز دیجیتال چیست ؟ سوالی است که این روزها حتما پس از شنیدن واژه‌های تازه‌ای مانند ارز دیجیتال، بلاک‌چین، رمزارز و... از خودتان پرسیده‌اید. اگر می‌خواهید با ماهیت رمزارز و کاربردهای مختلف آنها آشنا شوید با ادامه مطلب همراه شوید تا برایتان توضیح دهیم ارز دیجیتال چیست و چه کاربردهایی دارد.
ارز دیجیتال چیست؟
رمزارزها یا کریپتوکارنسی‌ها (Cryptocurrency) که با عنوان کریپتو هم شناخته می‌شوند، نوعی ارز دیجیتال هستند که مانند ارزهای مختلف امکان خرید کالا و خدمات را فراهم می‌کنند. اما تفاوتشان با ارزهای واقعی مانند ریال، دلار و...، در این است که برای استفاده از آنها نیاز به کیف پولی دیجیتالی داریم که امکان تراکنش‌های مالی در فضای آنلاین را مقدور می‌کنند.
این‌روزها، استفاده از رمزارزها در میان بانک‌ها، دولت‌ها، افراد معمولی و... رایج نشده و هرچند کالاها و خدماتی وجود دارند که می‌توان هزینه‌شان را با رمزارزها پرداخت کرد اما هنوز جای زیادی برای رشد و رواج رمزارزها وجود دارد. در واقع، بیشتر کسانی که پا به دنیای رمزارزها می‌گذارند، هدف کسب سود دارند و از طریق نوسانات ارزشی رمزارزهاست که به سود و درآمد می‌رسند.
برای اینکه بهتر متوجه سازوکار و معنای رمزارزها شوید اجازه دهید با پاسخ به پرسش‌های متداول، همه‌چیز را درباره آنها برایتان روشن کنیم.
ارز دیجیتال چه کاربردهایی دارد؟
رمزارزها شکلی از پرداخت هستند که می‌توان با آنها کالا و خدمات مختلف را خریداری کرد. بسیاری از شرکت‌ها رمزارز مخصوص به خود را تولید می‌کنند و اغلب به این رمزارزها توکن (Token) گفته می‌شود. توکن‌های تولیدی شرکت‌ها می‌تواند به‌طور ویژه برای خرید و فروش کالاها و خدماتشان استفاده شوند.
برای دست‌یابی به رمزارزها باید با ارزهای واقعی، آنها را خریداری کنید و بعد با رمزارزی که در دست دارید، به‌سراغ خرید کالا و خدمات مختلف بروید. رمزارزها تحت بستری به نام بلاک‌چین (Blockchain) فعالیت می‌کنند. بلاک‌چین فناوری غیرمتمرکزی است که شبکه‌ای بزرگ را تشکیل می‌دهد. منظور از غیرمتمرکزبودن این است که هیچ شبکه مرکزی و مشخصی برای نظارت بر بلاک‌چین وجود ندارد.
بلاک‌چین چیست؟
در شبکه بزرگ بلاک چین، تعداد زیادی رایانه وجود دارند که کاربرانشان ناظر بر تراکنش‌های آن هستند و در مدیریت آنها نقش دارند. نظارت همه اعضای حاضر در شبکه بلاک‌چین بر اموری که در آن انجام می‌شود، مزیت بسیار مهمی را ایجاد می‌کند: امنیت و غیرقابل دستکاری‌بودن اطلاعات موجود در شبکه.
بلاک‌چین شبیه دفترچه‌ای است که میان تعداد بی‌شماری از کاربران در سراسر دنیا پخش شده و هر اقدامی در آن مانند بلوکی است که به بلوک‌های دیگر وصل می‌شود. در واقع، هر تراکنشی که در شبکه صورت می‌گیرد، بلوکی تشکیل و به تراکنش‌های دیگر در قالب بلوک متصل می‌شود.
اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر درباره این روند برایتان بگوییم، شرح مثالی کاربردی داستان را ساده‌تر خواهد کرد: بلاک‌چین مانند دفترچه‌ای است که در آن، تمام مخارج روزانه‌تان را با جزئیات می‌نویسید. هر صفحه از این دفترچه یک بلوک و مجموعه تمام برگ‌ها یا همان دفترچه معادل بلاک‌چین است.
با وجود بلاک‌چین، هرکس که در آن شبکه حضور دارد، نسخه‌ای از تراکنش‌ها و فعالیت‌های سیستم را در رایانه‌اش خواهد داشت. تمام اقدامات و عملیات در بلاک‌چین ثبت می‌شود و یک نسخه از آن هم برای هر کاربر قابل‌دسترسی است. برای حفظ امنیت شبکه هر تراکنش از دو راه اعتبارسنجی می‌شود:
- الگوریتم اثبات کار (Proof of work)
- الگوریتم اثبات سهام (Proof of stake)
ماینرها و الگوریتم اثبات کار
الگوریتم اثبات کار روشی برای تأیید تراکنش‌های بلاک‌چین است که طی آن، مسأله‌ای ریاضی مطرح می‌شود و برای حل آن، کاربران مختلف باید با هم رقابت کنند. رایانه‌هایی که در این رقابت مشارکت می‌کنند، ماینر (Miner) یا استخراج‌کننده نام دارند. حل مسأله مذکور از سوی ماینرها به تأیید مجموعه‌ای از تراکنش‌های انجام‌شده در بلاک‌چین می‌انجامد.
استخراج یا ماینینگ (Mining) راه و روشی است که با آن، رمزارزها پا به دنیا می‌گذارند. البته فرایند استخراج ساده نیست و از الگوریتم‌هایی پیروی می‌کند که در بخش قبلی از آنها حرف زدیم. هرچقدر که رمزارزها رشد بیشتری می‌کنند، استخراجشان هم دشوارتر می‌شود و به انرژی بیشتری نیاز پیدا می‌کنند.
بعد از تأیید تراکنش‌ها، آنها به‌عنوان سابقه‌ای از فعالیت‌های صورت‌گرفته در بلاک‌چین به شبکه اضافه می‌شوند. نخستین ماینری که موفق به حل مسأله می‌شود، مقداری رمزارز به‌عنوان پاداش دریافت می‌کند. برای حل مسأله رقابت شدیدی وجود دارد و البته نیاز به امکاناتی مانند رایانه قوی و صرف الکتریسیته زیادی هم هست.
الگوریتم اثبات سهام
برای کاهش میزان انرژی برقی که برای بررسی اعتبار تراکنش‌ها وجود دارد، برای برخی از رمزارزها از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌شود. الگوریتم اثبات سهام ارز دیجیتال چیست و چه می‌کند؟ تعداد تراکنش‌هایی که هر فرد می‌تواند در بلاک‌چین تأیید کند، بنا به میزان رمزارزی که می‌خواهد داشته باشد، محدود است. بنابراین، هرکس به میزان رمزارزی که دارد، امکان تأیید تراکنش‌ها را خواهد داشت.
چطور می‌توان از ارز دیجیتال استفاده کرد؟
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، امکان خرید کالا و خدمات با رمزارزهای مختلف وجود دارد. برخی از شرکت‌ها و برندها هم از رمزارزها برای پرداخت استقبال کرده‌اند اما هنوز چنین چیزی رایج نشده است. مثلا در خرید اینترنتی از یک وبسایت که رمزارز هم می‌پذیرد، در میان گزینه‌های پرداخت، در کنار دلار و ...، رمزارزهایی مانند بیت‌کوین هم قرار دارد. با انتخاب آنها می‌توانید از کیف پول دیجیتالی‌تان رمزارز خرج کنید و کالا یا خدمت موردنظرتان را بخرید.
چند ارز دیجیتال وجود دارد و ارزششان چقدر است؟
بر اساس برآوردهای سایت کوین‌مارکت‌کپ (CoinMarketCap.com)، بیش از ۶۷۰۰ رمزارز مختلف وجود دارند که در دنیای ارزهای دیجیتالی خریدوفروش می‌شوند. این وبسایت بستری تحقیقاتی است که آمار و اطلاعات مختلفی در حوزه رمزارزها ارائه می‌دهد. رمزارزها از راه عرضه اولیه سکه (ICOs) تکثیر می‌شوند و تولید پول می‌کنند.
عرضه اولیه سکه یا ICOs روش سرمایه‌گذاری جمعی است و بخشی از فرایند تأمین مالی رمزارزها را به‌عهده دارد. مانند عرضه اولیه سهام در بورس در اینجا هم بخشی از رمزارزها به‌عنوان سرمایه اولیه شروع کار هر استارتاپِ فعال در این حوزه با تخفیف و با قیمتی پایین‌تر از قیمت معمول به فروش گذاشته می‌شوند.
تا ۱۳ آوریل ۲۰۲۱ (۲۴ فروردین ۱۴۰۰)، ارزش کل رمزارزهای دنیا معادل ۲.۲ هزار میلیارد دلار بوده است. ارزش بیت‌کوین (Bitcoin) که معروف‌ترین رمزارز بازار است تا این تاریخ به رقمی حدود ۱.۲ هزار میلیارد دلار می‌رسید.
بهترین ارز دیجیتال چیست ؟
بهترین رمزارزهای بازار بنا به ارزش بازار (Market Cap) به شرح زیر هستند. البته قبل از مرور این رمزارزها بدانید که منظور از ارزش بازار به مجموع ارزش روز و متعارف این رمزارزها در بازار گفته می‌شود:
- بیت‌کوین
- اِتِریوم
- باینَنس کوین
- XPR
- تِتِر
- کاردانو
- پُلکادات
- لایت‌کوین
- اِستِلار
چرا رمزارزها این‌قدر معروف شده‌اند؟
دلیل محبوبیت ارز دیجیتال چیست و چرا این‌قدر معروف شده‌اند؟ دلایل مختلفی وجود دارد. برای نمونه:
سرمایه‌گذاری روی رمزارزها مفید است؟
ارزش رمزارزها در طول زمان بالا می‌رود؛ این احتمال بسیار قوی است. اما دقت کنید که مانند ارزهای واقعی هیچ جریان نقدینگی ایجاد نمی‌کنند. بنابراین، اگر می‌خواهید که از داشتن آنها به سود برسید، باید در گذر زمان، رمزارزهایتان را به قیمتی بیشتر از خرید خود بفروشید.
برخی از افراد با این نگاه که رمزارزها ارزهای رایج آینده خواهند بود به سراغشان می‌روند. این دسته از افراد باید بدانند که هر ارزی برای رواج و رونق‌گرفتن نیاز به ثبات و پایداری هم دارد. خریداران و فروشندگان برای استفاده از ارزها در معاملات خود باید بدانند که با ارزی باثبات روبه‌رو هستند و قیمت خدمات و کالاها را براساس ارزشی معین مشخص کنند.
اما متأسفانه دنیای رمزارزها فاقد ثبات ارزشی است؛ دست‌کم، تاکنون که این چنین بوده است. برای نمونه، بیت‌کوین در سال ۲۰۱۷ یعنی حدود ۴ سال پیش، ارزشی معادل ۲۰هزار دلار داشت. اما یک سال بعد، این ارزش به حدود ۳هزار و ۲۰۰ دلار رسید. بعدها با فرارسیدن سال ۲۰۲۰، قیمت آن دوباره روبه‌افزایش گذاشت.
این نوسانات ارزشی فرایندی معماگونه درباره قیمت‌گذاری رمزارزها به‌وجود می‌آورد. چنین چیزی به افراد اجازه نمی‌دهد که رمزارزها را به‌عنوان ارزی رایج در زندگی‌شان به‌کار بگیرند. پس به‌نظر هم نمی‌رسد که ارزهایی مانند بیت‌کوین بتوانند به ارز رایجی بدل شوند که مردم در آینده با آن خرید و فروش می‌کنند.
راه خرید و فروش ارز دیجیتال چیست ؟
بعضی از رمزارزها را می‌توان با ارزهایی نظیر دلار خریداری کرد و برای خرید برخی از آنها هم نیاز به استفاده از رمزارزهای دیگر وجود دارد. در درجه نخست، برای ورود به فرایند خرید رمزارز نیاز به کیف پول دیجیتالی است. این کیف پول می‌تواند در قالب یک اپلیکیشن آنلاین باشد یا به شکلی فیزیکی و واقعی ساخته شده باشد.
باوجود کیف پول دیجیتالی است که امکان خرید رمزارز و انتقال کُدهای مربوط به آن به کیف پول وجود خواهد داشت. بازارهای خریدوفروش رمزارزها هم مکانی برای خرید و فروش آن‌هاست. در بازارهای آنلاینی مانند کوین‌بیس (CoinBase) امکان خرید کیف پول دیجیتالی و رمزارزهای مختلف وجود دارد. راه دیگر هم خرید مستقیم از افرادی است که در زمینه فروش رمزارزها فعال‌اند و انتقال رمزارز از راه کیف پول‌های دیجیتالی طرفین معامله صورت می‌گیرد.
پرفروش‌ترین کتاب‌های آموزشی ارز دیجیتال را ببینید
در آخر
این‌روزها، رمزارزها معروف‌تر از همیشه‌اند و کم‌کم پایشان را به زندگی افراد مختلف در سراسر دنیا باز می‌کنند. دولت‌های مختلف نظرات و رویکردهای گوناگونی درباره رمزارزها دارند و برخی از آنها با رواج رمزارزها مخالف‌اند. در هر حال، به نظر می‌رسد که این فناوری‌ها و روش‌های تازه در دنیای ارزهای دیجیتالی قصد خداحافظی با ما را ندارند و باید منتظر بمانیم و ببینیم که در آینده چه سرنوشتی انتظارشان را می‌کشد.
