معرفی ۸ پادکست برای کتاب‌دوست‌ها
آمار جالبی از شنیدن پادکست در دنیا وجود دارد که نشان می‌دهد در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۲ حداقل نیمی از افراد ۱۲ تا ۵۴ساله و ۲۱٪ از افراد بالای ۵۵ سال به شنیدن پادکست عادت کرده‌اند. در حقیقت، پادکست شنیدن سن و سال ندارد و به‌خوبی بین اکثر افراد جا افتاده. به‌علاوه براساس تحقیقاتی که روی شنوندگان پادکست انجام شده، پرتکرارترین چیزی که این افراد را به پادکست سوق داده «سرگرمی» و «آموزش» بوده. بنابراین در این مقاله ۸ پادکست سرگرم‌کننده، آموزنده و جذاب فارسی که محتوای آن به کتاب گره خورده را به کتاب‌دوست‌ها معرفی می‌کنیم. این پادکست‌ها یا دست به ارائه خلاصه کتاب‌ها زده‌اند یا گفت‌وگوهایی حول کتاب شکل داده‌اند یا به معرفی آثاری از ادبیات پرداخته‌اند. درهرحال، هرکدام در نوع خود مفید و سرگرم‌کننده هستند.
بی‌پلاس
راستش را بخواهید، اگر چنل‌بی را معروف‌ترین پادکست فارسی بدانیم، حرف بیراهی نزده‌ایم! علی بندری از سال ۱۳۹۴ در حالی که در اسلو نروژ زندگی می‌کرد، ترجمه و نوشتن ماجراهای واقعی مهیج و عمدتا جنایی را کلید زد و آنها را در قالب پادکست فارسی برای مخاطب‌های ایرانی خود تعریف کرد.
سه سال بعد از انتشار اولین پادکست، علی بندری دست به تولید یک سری پادکست جذاب دیگر به نام «بی‌پلاس» زد. در هر اپیزود این پادکست (که چیزی حدود یک ساعت است) یک کتاب مشهور، تاثیرگذار و غیرداستانی به‌شکلی خلاصه و ساده تعریف می‌شود.
هدف از ارائه‌ی چکیده از کتاب‌های مهمی مثل صلحی که همه‌ی صلح‌ها را بر باد داد، قوی سیاه، همه دروغ می‌گویند، ایران جامعه‌ی کوتاه مدت و...، ساختن یک خیال واهی برای مخاطب نیست که در یک ساعت کتابی پراهمیت و طولانی را خوانده! بلکه پادکست بی‌پلاس یک دعوت و یک تشویق‌کننده است تا مخاطبان را نسبت به دنیای کتاب‌ها کنجکاوتر و جوینده‌تر کند.
تا امروز پنج فصل و ۸۶ اپیزود از پادکست‌های بی‌پلاس منتشر شده است. علاوه بر این، سر زدن به وبلاگ بی‌پلاس هم خالی از لطف نخواهد بود.
کتابگرد
تا امروز ۷۵ اپیزود از کتابگرد منتشر شده که یعنی پای ۷۵ نفر از کتاب‌خوان‌ترین افراد جامعه به یک مصاحبه‌ی جالب حول محور زندگی، کتاب‌های خوانده، کتاب‌های نخوانده، کتاب‌های نصفه‌کاره رهاشده و چیزهای جالب دیگر باز شده!
محسن پوررمضانی در هر اپیزود پای صحبت مهمان کتاب‌خوان می‌نشیند و سعی می‌کند از لابه‌لای حرف‌های آنها موضوعات جالبی را بیرون بکشد و اطلاعاتی درمورد زندگی، چطور به کتاب علاقه‌مند شده‌اند، بر چه اساس و عاداتی کتاب انتخاب می‌کنند و می‌خوانند را به مخاطب منتقل کند.
انتخاب مهمان‌های کتابگرد آنقدر متنوع است که درواقع تبدیل به یک عنصر جذابیت‌بخش و ترغیب‌کننده برای شنوندگانش شده. همین موضوع باعث شده که از عالیه عطایی و هوشنگ مرادی کرمانی نویسنده گرفته تا یلدا علایی بلاگر، امین رحمان فروشنده‌ی کتاب، عادل طالبی کارآفرین، عبدالحسین وهابی بنیان‌گذار مدرسه‌ی طبیعت و... مهمان کتابگرد شوند.
مصاحبه درمورد کتاب و کتاب‌خوانی می‌تواند، حوصله‌ی مخاطب امروزی را سر ببرد، این درحالی است که سازندگان کتابگرد شوخ‌طبعی، صمیمیت و محتوای جالب را درکنار هم چیده‌اند و یک پادکست شنیدنی را به ارمغان آورده‌اند. این پادکست ابتدا با انتشار در سایت طاقچه که یکی از پلتفرم‌های دانلود کتاب است شروع به فعالیت کرد و حالا در اپ‌های دیگری مانند کست‌باکس، شنوتو و... در دسترس است.
رادیو راه
کتاب‌خوان‌ها مجتبی شکوری را با برنامه کتاب‌باز در سال ۱۳۹۶ شناختند و او در ذهن مخاطبان به‌عنوان شخصیتی بامعلومات، فلسفی، فهیم و عمیق که در عین سادگی دلچسب و گوارا صحبت می‌کرد، جا افتاد. سه سال بعد رادیو راه را با تولید اپیزودهای گاه و بی‌گاه کلید زد. طولی نکشید که گوش کتاب‌خوان‌ها به شنیدن رادیو راه عادت کرد و این پادکست آرام‌آرام سر و شکل یکدست‌تر و منسجم‌تری پیدا کرد.
رادیو راه پادکستی است که در آن در حوزه‌های مختلفی مثل رشد فردی، ترس‌ها، احساس، فرزانگی، درونگرایی و برونگرایی، شجاعت، قصه‌ها و کهن‌الگوها و... صحبت می‌شود و در هر اپیزود کتاب‌های فلسفی و روانشناسی مرتبط با موضوع معرفی می‌شود که به مخاطب کمک می‌کند زندگی بهتری داشته باشد و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرد.
خوره کتاب
شیما و هاتف سازندگان پادکست خوره کتاب هستند و سال ۱۴۰۰ اولین اپیزود از پادکست خوره کتاب را با فراتر از نظم از جردن پیترسون منتشر کردند. حال و هوای سه اپیزود بعدی که با فاصله‌ی پنج ماهه از پادکست اول منتشر شده بود، به‌کلی فرق داشت و به‌نظر می‌رسید آنها درمورد ماهیت پادکست‌شان به جمع‌بندی دوباره رسیده‌اند.
در این سه اپیزود بر اساس کتاب سرچشمه‌ها و تاریخ خودآگاهی از اریک نویمان به این پرسش پرداخته شد که چرا انسان‌ها خودآگاهند؟ دو اپیزود بعدی بر اساس کتاب طرحواره‌های معنا از جردن پیترسون به این پرسش پرداختند که منشا معنا کجاست؟
شیما و هاتف آرام آرام به سبک و استایل خودشان در طراحی پادکست نزدیک‌تر شدند و در نهایت به هسته و موضوع اصلی پادکست دست پیدا کردند؛ آزادی. در این سری از پادکست گپ و گفت‌هایی درمورد موضوعات وابسته به پرسش‌های بزرگ، بیان چکیده‌ای از انقلاب‌های تاثیرگذاری مثل انقلاب فرانسه، بررسی نگاه افراد شاخصی مثل کارل گوستاو یونگ، اروین د یالوم، هانا آرنت، جان استوارت میل درمورد آزادی را خواهید شنید.
کاریز
اگر نوبتی هم باشد، نوبت پادکستی درمورد داستان و ادبیات است! پادکست کاریز به داستان‌‌ها، داستان‌نویس‌ها، شعرها و شاعرهایی می‌پردازد که معمولا کسی به سراغشان نرفته، اما این چیزی از ارزش‌های این آثار و نویسندگان کم نمی‌کند. کاریز در مدت زمانی بسیار کوتاه دنیایی از اطلاعات درمورد ادبیات را به مخاطب ارائه می‌دهد که در دکّان هیچ عطاری پیدا نمی‌شود!
پرسه
پادکست پرسه ساخته و پرداخته‌ی عباس سیدین است و اولین اپیزود این پادکست در سال ۱۳۹۹ منتشر شد. پادکست پرسه ابتدا از پرونده‌ای با محوریت نظریات و دیدگاه‌های جردن پیترسون (روانشناس و استاد سابق دانشگاه هاروارد) شکل گرفت و پرونده‌ی نظم و آشوب در سه اپیزود تولید شد. همانطور که سیدین در ابتدای هر اپیزود می‌گوید، در این پادکست از پرسه‌های خودش لابه‌لای کتاب‌ها صحبت می‌کند، اما جدا از محتوای جالب و میخکوب‌کننده‌ی هر پرونده با موضوعات سیاسی، اجتماعی، تاریخی، زیست‌شناسی و... ، باید اقرار کرد که در هر اپیزود موسیقی‌های دلنشین و حیرت‌آوری هم شنیده می‌شود که با خوش‌سلیقگی تمام انتخاب شده‌اند.
سرنخ
از اسم سرنخ، چیزهایی مثل پازل و معما به ذهن متبادر می‌شود. حقیقت این پادکست هم همینطور است. بیشتر از این که تمام موضوعی را مورد بررسی قرار بدهد، قطعات مهم پازل و سرنخ‌هایی از موضوع را به مخاطب می‌دهد تا خودش بتواند موضوع را حلاجی و معما و پازل را حل کند. تا امروز فقط چهار اپیزود از این پادکست منتشر شده، اما توانسته هم درمورد موضوعاتی جالب توجه و ترندی مثل ساز و کار کیهانی و هوش مصنوعی صحبت کند و هم به موضوعات کمتر پرداخته‌شده‌ای مثل داروها و نقش آنها در زندگی ما انسان‌ها بپردازد.
کتاب جیبی
پادکست کتاب جیبی و مهدی بهمنی جمعه‌های هر هفته به سراغ معرفی یک کتاب پرطرفدار و پرفروش می‌رود. کتاب‌های پادکست جیبی که در قفسه‌های روانشناسی و موفقیت کتاب‌فروشی‌ها پیدا می‌شوند و طرفدارهای پر و پا قرصی هم دارند. از انسان در جستجوی معنا نوشته‌ی ویکتور فرانکل گرفته تا مردان مریخی زنان ونوسی نوشته‌ی جان گری و تخت خوابت را مرتب کن از ژنرال ویلیام مک‌ریون را می‌توان در میان کتاب‌های معرفی‌شده در کتاب جیبی پیدا کرد. کتاب جیبی یک پادکست شُسته رُفته است که در مدت زمانی کوتاه به‌سادگی و با صدای گرم و صمیمی مهدی بهمنی زیر و بم کتاب‌ها را بررسی می‌کند و تبدیل به یکی از پرمخاطب‌ترین پادکست‌های خلاصه‌ی کتاب فارسی شده.
